W środę w Warszawie rozpoczęło się dwudniowe Forum Miasteczek Polskich, w trakcie którego zaplanowano m.in. ponad 25 paneli tematycznych. To czwarta edycja wydarzenia, w którym udział bierze ponad 500 gości. W sesji inauguracyjnej udział wziął wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz, który mówił m.in. o rezygnacji z kadencyjności w samorządzie.
W imieniu organizatorów głos zabrał Grzegorz Cichy, przewodniczący Unii Miasteczek Polskich i burmistrz Proszowic. – Chcemy dyskutować o tym co nas czeka w oświacie, o reformie finansów publicznych czy transformacji energetycznej. Trójstyk – władzy wykonawczej, ministrów, samorządów i wreszcie biznesu, zaowocuje tym, że wyjedziemy stąd mądrzejsi, a nasz głos – burmistrzów, wójtów, samorządowców, będzie słyszalny w Warszawie – mówił burmistrz. Współorganizujący wydarzenie Janusz Buzek ze spółki ACF Doradcy Samorządów podkreślał, że IV Forum Miasteczek Polskich po raz kolejny gromadzi kilkuset samorządowych liderów, przedstawicieli rządu oraz świata biznesu. – Forum odbywa się w kluczowym momencie – po wyborach samorządowych, które ukształtowały mapę naszych lokalnych wspólnot. To dobry czas, by spojrzeć w przyszłość i wyznaczać kolejne cele na nową kadencję – mówił Buzek.
W imieniu Andrzeja Dudy głos zabrał prof. Dariusz Dudek. Doradca w Kancelarii Prezydenta odczytał list wystosowany przez prezydenta RP. – Podejmowane zagadnienia mają kluczowe znaczenie dla rozwoju gmin i powiatów. Stanowią one istotną pomoc w realizowaniu nowoczesnej misji samorządu. Podjęcie zagadnienia związanego z projektem ustawą o obronie cywilnej jako zwierzchnik Sił Zbrojnych RP odbieram ze szczególnym uznaniem – przekazał prof. Dudek.
– Samorząd jest jednym z filarów demokratycznego państwa polskiego. Odtworzenie go jest jedną z największych zdobyczy po 1989 roku. Niezależnie, jak ocenimy różne rządy, to na plus przez wszystkich jest zapisanie polski samorządnej – mówił wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz. Lider PSL zwracał uwagę na przyjęty przez rząd i skierowany do Sejmu projekt ustawy o zmianie dochodów jednostek samorządu terytorialnego. – Możliwość samostanowienia pozwala decydować o sobie. To wy macie decydować, radni, mieszkańcy, jaki projekt jest ważny. Rząd ma stwarzać możliwości. Cieszę się, że w wieloetapowym dialogu udało się dojść do porozumienia.
Wicepremier przypomniał, że w ramach KPO kwota ok. 40 mld zł trafi do samorządów. To m.in. środki na poprawę efektywności energetycznej budynków. – Środki na transformację energetyczną, dofinansowanie czystego transportu, to tematy które szybko udało się uruchomić. Wkrótce kolejna transza, ok. 30 mld zł, popłynie do Polski – mówił Kosiniak-Kamysz. Szef MON mówił także o istotnej roli samorządów w obronie cywilnej – tu prace nad ustawą trwają. Do 2030 roku kwota 6 mld zł trafić ma na drogi o kluczowym znaczeniu obronnym – jak mówił wicepremier – to często drogi powiatowe. Lider PSL zwracał uwagę, że ok. 40 proc. samorządów zostało wymienionych w ostatnich wyborach. – Nie ma więc mowy o zabetonowaniu. Jestem, jako lider partii, zwolennikiem odejścia od ograniczeń w samorządności. W tej kadencji powinniśmy odejść od dwukadencyjności. Jeśli chcielibyśmy być fair, to może trzeba zacząć od siebie i narzucić takie regulacje parlamentarzystom – mówił Kosiniak-Kamysz, a zgromadzeni na sali bili mu gromkie brawo.
O skutecznym wykorzystywaniu funduszy europejskich mówił sekretarz stanu w ministerstwie funduszy i polityki regionalnej Jan Szyszko. – Zbyt często zapomina się, że po słowie fundusze, w nazwie ministerstwa jest człon polityka regionalna. Polska w ciągu ostatnich 20 lat dokonała cudu gospodarczego. Rozwijając się w rekordowym tempie zadbaliśmy o to, by ten rozwój był zrównoważony. Znaczna część polskiego PKB jest wytwarzana w miasteczkach. To pozwala nam stwierdzać, że nasza gospodarka jest wzorem dla krajów regionu – mówił wiceminister. Podsekretarz stanu w ministerstwie rozwoju i technologii Ignacy Niemczycki wrócił do tematu przyjętego przez Radę Ministrów projektu ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. – Koniec z klientelizmem. Idziemy w stronę systemu przejrzystego, który pozwoli planować inwestycje. W ciągu najbliższej dekady samorządy zyskają ponad 300 mld zł. To zasadnicza zmiana, która powinna się wydarzyć już dawno temu – mówił. Wśród wyzwań jakie stoją przed stroną samorządową wymieniał m.in. dostosowywanie się do tzw. dyrektywy budynkowej.
O wyzwaniach najbliższych lat mówił Adam Struzik. – O transformacji energetycznej była już mowa, ale to wielkie wyzwanie dla nas. Znalezienie klucza dla energetyki prosumenckiej, dla gmin i powiatów, to jest wyzwanie. Kolejne, które ukazało się w sposób dramatyczny, to gospodarka wodna. Mała retencje, to wyzwanie dla samorządów. W każdym województwie zmagamy się także z problemem demograficznym. Musimy znaleźć sposoby i metody, aby przeciwdziałać wyludnianiu się małych gmin i miasteczek, ale problem dotyczy także dużych miast, z których postępuje migracja do okolicznych gmin – mówił marszałek województwa mazowieckiego.
Forum Miasteczek Polskich potrwa do czwartku. Zaplanowano 27 tematycznych paneli, wykłady oraz wystąpienia plenarne. Nad propozycjami tematycznymi poszczególnych debat eksperckich pracowała Rada Programowa Forum Miasteczek Polskich. Dominować będą kwestię związane z transformacją energetyczną, gospodarki odpadami, planowania przestrzennego. Pojawią się także panele poświęcone nowemu rozdaniu funduszy europejskich oraz budownictwa społecznego.